Κ. di Noia, πώς βλέπει ο ΟΟΣΑ τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια για την προώθηση των συντάξεων που στηρίζονται στην κεφαλαιοποίηση περιουσιακών στοιχείων; 

Η Ελλάδα έχει αναλάβει σημαντικές συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια, με την υποστήριξη της Γενικής Διεύθυνσης Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (DG Reform) μεταξύ 2021 και 2023. Οι δύο βασικές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν τον μετασχηματισμό του επικουρικού συνταξιοδοτικού συστήματος, δηλαδή τη μετάβαση από ένα Pay-As-You-Go  νοητής κεφαλαιοποίησης (Notional Defined Contribution – NDC) μοντέλο σε ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών και η ενίσχυση των επαγγελματικών συντάξεων μέσω μέτρων όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία πολλών εργοδοτών, η βελτιωμένη διακυβέρνηση και εποπτεία των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, οι εξορθολογισμένες διαδικασίες και οι αναθεωρημένες φορολογικές πολιτικές. Αυτές οι προσπάθειες στοχεύουν στη δημιουργία ενός πιο ανθεκτικού και μακροπρόθεσμου συνταξιοδοτικού συστήματος πολλαπλών πυλώνων. Σε αυτό το πλαίσιο, η καθοδήγηση του ΟΟΣΑ, ιδιαίτερα οι Βασικές Αρχές του ΟΟΣΑ για τον Κανονισμό για τις Ιδιωτικές Συντάξεις και η Σύσταση για τον Καλό Σχεδιασμό Συνταξιοδοτικών Σχεδίων Καθορισμένων Εισφορών, μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη υποστήριξη στις ελληνικές αρχές, βοηθώντας στην ενίσχυση των συνεχιζόμενων μεταρρυθμίσεων και στην προώθηση ενός βιώσιμου συνταξιοδοτικού πλαισίου.

Κρίνετε λοιπών, πως οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν στην Ελλάδα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση;

Ναι. Έχουμε δύο στοιχεία που δικαιολογούν την απάντησή μου.

Πρώτον, η καθιέρωση συντάξεων που βασίζονται σε περιουσιακά στοιχεία – δηλαδή, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις όπου οι εισφορές επενδύονται, κερδίζουν απόδοση και όταν συνταξιοδοτούνται οι άνθρωποι έχουν περιουσιακά στοιχεία για να χρηματοδοτήσουν τη συνταξιοδότησή τους – στον πυλώνα της δημόσιας σύνταξης και

Δεύτερον, την προώθηση των επαγγελματικών συντάξεων με επίσης κεφαλαιοποιητικά στοιχεία, ως  δεύτερο πυλώνα.

Συνολικά, οι μεταρρυθμίσεις συνέβαλαν στη διαφοροποίηση των μηχανισμών αποταμίευσης για τη συνταξιοδότηση και των μελλοντικών πηγών χρηματοδότησής της. Δημιουργούν ένα πολυπυλωνικό συνταξιοδοτικό σύστημα, το οποίο είναι μία από τις βασικές συστάσεις του ΟΟΣΑ.

Τι θα μπορούσατε να πείτε για τα επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας στην Ελλάδα;

Τα επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας των ενηλίκων στην Ελλάδα ευθυγραμμίζονται με τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ που συμμετείχαν στην τελευταία παγκόσμια μέτρηση που διοργάνωσε ο ΟΟΣΑ το 2023. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να αφήνει περιθώρια εφησυχασμού, καθώς τα επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας είναι σχετικά χαμηλά στο δείγμα.

Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να αυξήσει τα επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας;

Ο ΟΟΣΑ έχει συστήσει στην Ελλάδα να εφαρμόσει μια Εθνική Στρατηγική Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, σύμφωνα με τις επίσημες συστάσεις του Οργανισμού σε αυτόν τον τομέα. Πριν από έναν χρόνο, τον Ιανουάριο του 2024, κάναμε μια συγκεκριμένη πρόταση στις ελληνικές αρχές. Το όραμα που διατυπώνεται στη Στρατηγική είναι ότι οι Έλληνες αποκτούν τη γνώση, τις στάσεις και τις δεξιότητες για να λαμβάνουν αποτελεσματικές οικονομικές αποφάσεις και να χρησιμοποιούν με ασφάλεια τις παραδοσιακές και ψηφιακές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Υπάρχουν δύο σημαντικοί στόχοι εδώ: η οικονομική ευημερία των ατόμων και η χωρίς αποκλεισμούς,  βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Είναι καιρός να το κάνουμε πράξη. Μόλις η Ελλάδα περάσει στη φάση υλοποίησης της πρότασης Στρατηγικής και ξεκινήσει την εφαρμογή της, θα ενταχθεί στην ομάδα με τις τουλάχιστον 65 χώρες σε όλο τον κόσμο που ήδη εφαρμόζουν μια τέτοια πολιτική, συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πείτε μας κάποιους τομείς προτεραιότητας που περιλαμβάνονται στην πρόταση του Οργανισμού.

Η πρόταση του ΟΟΣΑ προσδιορίζει τους ακόλουθους τομείς προτεραιότητας στους οποίους οι πολιτικές χρηματοοικονομικής παιδείας μπορούν να συμβάλουν:

• Η μείωση των επιπέδων του χρέους και η αύξηση της αποταμίευσης

• Μακροπρόθεσμος οικονομικός σχεδιασμός στον τομέα της συνταξιοδότησης

• Ασφαλής χρήση ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών

• Ενημερωμένη συμμετοχή στις κεφαλαιαγορές

• Η προώθηση της φορολογικής συμμόρφωσης

• Και τέλος, μείωση στα επίπεδα του τζόγου.

Όπως ίσως γνωρίζετε, το σύνθημα του ΟΟΣΑ είναι καλύτερες πολιτικές για καλύτερες ζωές. Αυτά δεν είναι κενές λέξεις. Θέλουμε η δουλειά μας να έχει θετικό αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων. Αναμένουμε μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της θετικής συμβολής που μπορούν να έχουν τα υψηλότερα επίπεδα χρηματοοικονομικής παιδείας στη ζωή των ατόμων και των σωρευτικών επιπτώσεών τους στην οικονομία.

Στον τομέα της εταιρικής διακυβέρνησης, τι κάνει τις Αρχές της G20/ΟΟΣΑ τόσο ουσιαστικές; Πώς βοηθάει ο ΟΟΣΑ τις χώρες να τις υιοθετήσουν και να τις εφαρμόσουν αποτελεσματικά;

Οι αρχές της G20/ΟΟΣΑ καλύπτουν το 95% της παγκόσμιας κεφαλαιοποίησης της αγοράς. Χρησιμεύουν ως το βασικό σημείο αναφοράς για τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς που αναζητούν ισχυρές δομές διακυβέρνησης και έχουν εγκριθεί από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ως ένα από τα βασικά του πρότυπα για υγιή χρηματοπιστωτικά συστήματα. Καθοδηγούν τις εθνικές μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας τα δικαιώματα των μετόχων, ενισχύοντας τη διαφάνεια και υποστηρίζοντας αποτελεσματικές πρακτικές του διοικητικού συμβουλίου. Οι βασικοί στόχοι της αρχής εστιάζονται στη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στην προώθηση της προστασίας των επενδυτών και στην ενίσχυση της βιωσιμότητας. Ειδικότερα, η τελευταία αναθεώρηση (το 2023) εστίασε περισσότερο  στη βιωσιμότητα, αντικατοπτρίζοντας την αυξανόμενη κατανόηση ότι η ανθεκτική εταιρική διακυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίζει περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες, καθώς και παράγοντες διακυβέρνησης. Ο ΟΟΣΑ μεταφράζει αυτές τις Αρχές σε δράση. Διεξάγουμε ανασκοπήσεις κεφαλαιαγοράς και εμβληματικές μελέτες ανά χώρα, όπως την Έκθεση για το Παγκόσμιο Χρέος και την Έκθεση Παγκόσμιας Εταιρικής Βιωσιμότητας, προσφέροντας στοιχεία βάσει δεδομένων και στοχευμένες συμβουλές πολιτικής. Εργαλεία όπως η ενημερωμένη Μεθοδολογία για την Αξιολόγηση της Εφαρμογής και οι εκθέσεις, όπως το Βιβλίο πληροφοριών εταιρικής διακυβέρνησης, υποστηρίζουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις ρυθμιστικές αρχές και τους επενδυτές στην ευθυγράμμιση με τις παγκόσμιες βέλτιστες πρακτικές. Γενικότερα, η εταιρική διακυβέρνηση πρέπει να προσαρμοστεί σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο οικονομικό τοπίο που χαρακτηρίζεται από τεχνολογική καινοτομία, εξελισσόμενες δομές της αγοράς και νέες κοινωνικές προσδοκίες. Με την τακτική αναθεώρηση και ενημέρωση των Αρχών, τη διεξαγωγή παγκόσμιων αξιολογήσεων και την προώθηση του διεθνούς διαλόγου, ο ΟΟΣΑ διασφαλίζει ότι τα πλαίσια διακυβέρνησης παραμένουν σχετικά και ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις.

Πηγή: Money Review